Het welbekende Sint Maarten feest wordt traditioneel op 11 november gevierd. Sint Maarten (Saint Martin) was een rooms-katholieke heilige, die leefde in de jaren 316 tot 397 leefde. Deze bisschop van Tours was een belangrijke grondlegger van het katholieke christendom in het voormalige Gallië.
Geboren in een heidens gezin in wat nu Hongarije is, en opgegroeid in Italië, werd deze zoon van een veteraan op 15-jarige leeftijd gedwongen om in het leger te dienen.
Van soldaat tot monnik
Het meest bekende verhaal over zijn leven vertelt dat terwijl hij nog een soldaat was, hij een schaars geklede bedelaar bij de poort van de stad Amiens ontmoette. Hij sneed vervolgens zijn rode militaire wollen mantel doormidden en deelde die met de ijskoude man. De nacht daarop had hij een visioen van Jezus Christus, omringd door engelen en gekleed in de helft van deze mantel. Als gevolg van deze ervaring liet hij zich dopen, verliet het leger en werd een monnik.
Sommige mensen in centraal Europa associëren het feest van Sint Maarten met het begin van de winter en sneeuw. Er zijn daar veel spreekwoorden te vinden met winterweer voorspellingen. Volgens een heel populaire volksvertelling kan er op deze dag de eerste sneeuwval van het seizoen worden verwacht, aangezien Sint Maarten dan mogelijk op zijn witte paard arriveert.
Lantaarnoptochten en liedjes
De vieringen van Sint Maarten zijn vooral populair bij kinderen, die dan heel kleurrijke lantaarns met zich mee dragen. Zodra het donker wordt, nemen al deze kinderen aan een lantaarnoptochten deel en zingen daarbij liedjes. De lampjes in de lantaarns flikkeren dan en de ogen van de kinderen staan dan vol spanning op zoek naar wat lekkers.
Wat veel mensen echter niet weten is dat de Sint Maarten viering om bescheidenheid en altruïsme gaat, waarvan beide christelijke waarden ook met deze heilige geassocieerd wordt. Omdat deze feestdag traditioneel door een periode van vasten werd gevolgd dat tot Kerstmis duurde, draait het bij veel tradities deze dag om eten.
En dit hoor je ook terug in sommige Sint Maarten liedjes, zoals deze:
Sint Maarten, Sint-Maarten
We zingen langs de deuren een lied
Doe open, anders hoor je het niet.
Leg alstublieft wat lekkers klaar,
Dank u wel, mevrouw,
tot volgend jaar!
Sint Maarten vieringen in het buitenland
In sommige landen beginnen de Sint Maarten vieringen op de elfde minuut van het elfde uur van deze elfde dag van de elfde maand. Ofwel precies om 11:11 uur op 11 november.
Bij onze oosterburen wordt er net als bij ons op de avond van Sint Maarten lantaarnoptochten in dorpen en steden in heel Duitsland gehouden. De optochten worden vaak geleid door een persoon die de heilige imiteert, dit meestal verkleed als een Romeinse soldaat op een paard.
Aan het einde van deze processie verzamelen alle mensen zich vervolgens rond een groot vreugdevuur om hier liederen te zingen die aan Sint Maarten gewijd zijn, eten zoete gebakjes of broodjes en drinken glühwein. Veel Duitsers vieren deze dag alsook met een feestelijke maaltijd waarbij er traditioneel een geroosterde gans of eend (de zogenaamde ‘Martinsgans’) als hoofdgerecht wordt geserveerd.
De traditie om op Sint Maarten een gans te eten (iets wat tegenwoordig vaak door een eend vervangen wordt) zou op het middeleeuwse belastingstelsel gebaseerd zijn. 11 november was namelijk een betaaldag, en de belastingschuld met werd vaak met een gans afbetaald. Er wordt algemeen aangenomen dat dit dan ook de reden is waarom ganzen zo’n belangrijke rol in de legendes over deze heilige spelen.
En terwijl er in de lage landen vaak “elf november is de dag, dat mijn lichtje branden mag” gezongen wordt, viert men in Portugal op deze dag het einde van het wijnseizoen. De Portugezen vieren dit feest dan ook in grote gemeenschappen door de nieuw geoogste wijn te proeven en kastanjes op vreugdevuren te roosteren. Plus ze zingen hierbij ook het traditionele deuntje “É dia de São Martinho. Comem-se castanhas; prova-se o vinho!”, of in het Nederlands: “Het is Sint Maartendag. We zullen kastanjes eten en we zullen de wijn proeven!”
Op Malta krijgen kinderen in plaats daarvan een zakje met lekkers, die vaak uit een assortiment van gedroogde vijgen, noten, mandarijnen en sinaasappels bestaat.
Halloween en Sint Maarten
En als laatste, ondanks dat men dit vaak wel denkt, hebben de Halloween en Sint Maarten vieringen weinig met elkaar gemeen. Sint Maarten deelt niets van de spookachtigheid van Halloween, en Halloween is alsmede niet met de historische figuur van Sint Maarten verbonden. Wat ze echter wel delen, is een flinke portie honger naar lekkernijen en zoetigheden!
String LichtBronnen: o.a. praguest, timeanddate, kinderliedjes & learnenglishteens.britishcouncil