Het is moeilijk om je een leven voor te stellen zonder het concept van geld. Maar voor het grootste deel van de menselijke geschiedenis was er geen geld. Althans in de moderne zin van het woord. Laten we, voor een beter inzicht in de rol die geld in onze wereld van vandaag speelt. Daarom de klok eens terugdraaien naar het begin van het geld.
De oudste schriftelijke verwijzingen naar het dagelijks leven in het oude Griekenland zijn te vinden in de heldendichten van Homerus, namelijk in de Ilias en de Odyssee. Deze heldendichten geven aan dat het Homerische tijdperk, dat van 1200 tot ongeveer 800 voor Christus duurde, een tijdperk zonder geld was.
Geen munten, maar vee!
Homerus drukt de waarde van objecten dan ook niet in munten uit, maar in vee. Elk van de gouden kwasten van Athena's auspiciën, bijvoorbeeld, wordt in de Ilias als 100 ossen waard beschreven. De Duitse economisch historicus Bernard Laum herleidt de economische betekenis van vee tot opofferingspraktijken.
In de daaropvolgende Klassieke periode zag de handel er heel anders uit. Als betaalmiddel waren munten immers veel praktischer dan boerderijdieren. Zo praktisch zelfs dat ze de oprichting van geheel nieuwe industrieën aanwakkerden en zelfs de opkomst (en ondergang) van verschillende oude supermachten, en dan met name Athene, faciliteerden!
Hoewel de Grieken misschien niet de eerste beschaving in de geschiedenis waren die munten bij zich droeg, waren ze een van de eersten die die munten gebruikten als ‘geld’ in de moderne zin van het woord: een ruilmiddel dat duurzaam, draagbaar en uniform geaccepteerd is.
Griekse munten waren meer dan handelsmiddelen, maar sociale constructies die de manier waarop mensen naar de werkelijkheid keken drastisch veranderden, en daarmee het bedrijf, de politiek en zelfs de filosofie van het oude Griekenland hervormden.
Geld was eerst enkel voor belasting!
In zijn toepasselijk genaamde boek Archaïsche en klassieke Griekse munten bespreekt de eminente numismaticus Colin M. Kraay verschillende doeleinden voor munten, waaronder het innen van havengelden, boetes en belastingen. De oplettende lezer zal een trend opmerken: voordat munten werden gebruikt voor handel tussen burgers, werden ze gebruikt om betalingen aan de staat te doen.
En ook al hebben de Grieken zelf geen munten uitgevonden. want dat was waarschijnlijk Lydia, een koninkrijk uit de ijzertijd. Hebben de Grieken wel het geld uitgevonden zoals we dat nu kennen.
Het was Griekenland dat toen naar nieuwe regeringsvormen op zoek was. En de introductie van munten maakten de administratie en organisatie ervan eenvoudiger. En ook veel beter beheersbaar dan ‘primitief geld’ ooit had kunnen doen.
Geld zorgde voor nieuwe beroepen!
De uitvinding van geld zorgde uiteindelijk voor een revolutie in het leven in het oude Griekenland. Munten maakten het gemakkelijker om lonen te betalen en leningen aan te gaan, waardoor ondernemerschap mogelijk werd en nieuwe beroepen ontstonden, zoals een geldwisselaar. En zo ontstond er ook het beroep sofist: dit is een filosoof die zijn of haar oratorische expertise in ruil voor contant geld aanbood.
Archeologisch bewijs suggereert dat munten voor het eerst werden gebruikt om regeringen te voorzien van gereguleerde en betrouwbare bronnen van inkomsten, waarbij de staat dezelfde positie in de economie inneemt als banken tegenwoordig.
Misschien en beetje zoals de Postbank (nu ING) dat vroeger was. Dit idee wordt ondersteund door het feit dat in heel Griekenland het maken van munten een openbare in plaats van een particuliere onderneming was.
Keihard muntgeld worden nu digitale munten!
Misschien is dat dan ook de reden waarom zoveel overheden niet blij met alle nieuwe cryptomunten zijn. Tenzij ze zelf een vinger in de cryptopap hebben. Ze noemen dit ook wel een Central Bank Digital Currency (CBDC). De Chinese overheid doet daar nu via de digitale yuan al veel digitale zaken mee. En de digitale euro zal ook niet al te lang meer op zich wachten.
Dat geld dan als digitaal tegengas tegen de Bitcoin en Ethereum cryptovaluta’s. Zo zal de staat haar macht weer terugpakken. En jouw crypto wallet met digitale euro’s vullen. Jij kunt dan inderdaad bevestigen dat geld geen ding is, maar een digitale filosofie die je binair online kunt uitgeven. Veel succes met die gedachte! Want al die keiharde munten zullen spoedig ook uit jouw portemonnee verdwijnen!
Bron en idee: bigthink
WALLET